İcra iflas hukuku borçlular ve alacaklılar arasındaki hukuki dengeyi kurarak finansal zorlukların aşılmasına yardımcı olmaktadır.
Sadece borçlu-alacaklı ilişkisini düzenlemek ve kalmayan icra iflas hukuku aynı zamanda şirketlerin yeniden yapılandırılmasına da imkan tanımaktadır. Türkiye’de 1932 tarihli ve 2004 sayılı icra ve iflas kanunu ile düzenlenmektedir. Haciz, konkordato, iflas gibi konularda temel hukuki süreçleri düzenler. Türk Medeni Hukukunun önemli parçasıdır modern ihtiyaçlara göre revize edilmektedir.
İcra Takip Süreci
İcranın takibi borçlunun alacaklıya borcunu ödememesi durumunda başlatılan süreçtir. Bursa icra iflas hukuku çerçevesinde yürütülmekte alacaklının hakkını karşılayabilmek adına belirli adımlar içermektedir. Borçlunun sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde alacaklı ilgili daire aracılığıyla takibi başlatmaktadır.
Para alacağında ilamsız, mahkeme kararına dayandığında ilamlı takip yapılmaktadır. Daire alacaklının talebi üzerine borçluya ödeme emri göndermektedir. 7 gün içerisinde itiraz etme hakkı tanınmaktadır, edilmemesi halinde borcun kabul edildiği sayılmaktadır.
İtiraz etme ya da reddedilme sonucunda takip süreci haciz aşamasına gelmektedir. Bu aşamada daire mal varlığını tespit ederek el koyar böylelikle borcu tahsil eder. Haczedilen mallar arasında taşınmazlar, araçlar, banka hesapları ve maaş gibi değerler yer almaktadır.
İflas Talebinde Bulunma Şartları
Borçlu ile alacaklar arasındaki ilişkileri düzenleyen icra iflas hukuku ayrıca mal varlığının nasıl kullanıldığını da belirlemektedir. İflas kişilerin veya şirketlerin borçlarını ödeyememesi halinde başvurduğu hukuki süreçtir. Ancak garipte bulunma şartları belirli kurallarla prosedürlere tabidir;
- Borçlunun ödemelerini karşılayamayacak durumda olup olmadığını anlamak için mali durumunun tespit edilmesi gerekmektedir.
- Şartlardan biri ifraz talebinin boşluğunun iradesinde olmasıdır yani kendi isteğiyle talepte bulunmalıdır.
- İflasın geçerli sebebe dayanması şarttır örneğin ödeme güçlüğü içerisinde olduğunu ispat etmek zorundadır.
- İflasın talebi yetkili mahkemeye yapılmalıdır üstelik sadece borçlular değil alacaklı tarafta yapabilir.
Haciz İşlemleri Ve Haczedilemeyen Mallar
Haciz alacaklıların borçluların mal varlıklarına el koyarak tahsil etmelerinde uyguladıkları yöntemdir. İcra iflas hukuku çerçevesinde mahkemeler aracılığıyla yürütülmektedir. Aynı zamanda çeşitli yasal prosedürler söz konusudur.
İşlemler genellikle alacaklının takip talebiyle başlamaktadır. Ancak yasalar borçlunun temel ihtiyaçlarını koruma altına almak üzere bazı malların halledilemeyeceğini öngörmektedir. Bunların arasında günlük yaşamında ihtiyaç duyduğu kişisel eşyalar yer almaktadır.
Ayrıca işini sürdürebilmesi açısından gerekli olan malzemelerle araçlar işleme tabi tutulamaz. Sağlık durumuna veya engel durumuna göre engelli araçlarıyla diğer yardımcı cihazlarda haczedilemeyen mallar arasındadır. Gerek borçlunun gerekse ailesinin temel gıda ihtiyaçlarıyla giyimleri bunların içerisindedir.
Öğrencilerin kitaplarıyla eğitim materyalleri de hacze konu edilemez. İşlemler yasal çerçevede yürütülmesi zorunludur. Dolayısıyla memurlar kurallara dikkat etme yükümlülüğündedir.
Rehinle Temin Edilen Alacakların İcra Takibi
Rehinle temin edilen alacaklar icra iflas hukuku çerçevesinde önemli yer tutmaktadır. Rehin alacaklının borçlunun mal varlığına karşı güvence talep etmesi anlamına gelmektedir. Fakat icranın takibine başlayabilme açısından öncelikle rehin sözleşmesinin varlığı gerekmektedir.
Mahkemeye başvurulduğunda durum borçluya tebliğ edilmektedir. Kişi tebliğ edilen takibe itiraz edebilmekte ancak rehinli malın değeri ile sınırlı kalmaktadır. Dolayısıyla itiraz edilse bile rehinli mal üzerinden alacak tahsili mümkündür. 2 aşamalı süreçtir takip yapılırken ödenmesi açısından süre verilmektedir. Mahkemeye başvurulduğunda rehinli malın satışı talep edilmektedir.
Konkordato Süreç Ve Koşulları
Konkordato iflas etmek üzere olan şirketlerin alacaklarıyla anlaşma yaparak borçlarını yeniden yapılandırma sürecidir. Alacaklıların haklarını korumanın yanı sıra borçlunun ekonomik faaliyetlerine devam etme şansı vermeyi amaçlamaktadır. İcra iflas hukuku çerçevesinde değerlendirilen konkordato özellikle ekonomik zorluklar yaşayan şirketler açısından kurtuluş yoludur.
Fakat belli aşamalardan oluşmaktadır öncelikle mahkemeye başvurarak talepte bulunulmalıdır. Mahkemenin değerlendirmesinden sonra kabul edilip edilmeyeceğine karar verilmektedir. Kabul edilirse mahkeme tarafından mühlet belirlenmektedir genellikle üç aydır.
Alacakların nasıl ödendiği konusunu içeren konkordato projesi sunulmaktadır. Alacaklıların onaylaması halinde mahkemenin de onayını sunulur. Mühlet sürecinde belirli mal varlıkları satılamaz veya devredilemez. Bununla birlikte hacizler ve davalarla dolayısıyla bir nebze olsun kolaylık sağlanmaktadır.
Lakin karşı tarafın alacağının tahsilinde gecikme yaşanmaktadır. Sürecin başarısı açısından borçlunun mali durumunu düzelten somut adımları atması şarttır. Karşı tarafla ilişkilerini sağlıklı şekilde yönetmesi gerekmektedir.
Her aşamada şeffaf olmalı iletişimde kalarak başarılı sonuç elde etmelidir. Aslında süreç ekonomik kriz dönemlerinde her iki tarafın da dengesini korumak amacıyla yapılandırılmaktadır.
