Ticaret hukuku tacirlerin haklarını korunma altına almaktadır. Türkiye’de Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde düzenlenmektedir.
1957 tarihli Türk Medeni Kanunu kapsamında yer alan Türk Ticaret Kanunu’nda ticaret hukuku yer almaktadır. Hem ülkeler hem kişiler arasındaki üretim ve tüketim dengesini sağlamaktadır. Ticari ilişkilerdeki uyuşmazlıklarla anlaşmazlıkları çözmeyi sağlayan mağduriyeti engelleyen alandır. Pratik uygulamalara bağlı olduğundan dolayı sürekli güncellenerek yenilenmektedir.
Ticaret Hukuku Alanları
Ekonomik faaliyetleri düzenleyerek bunlarla ilgili hukuki kuralları içeren bursa ticaret hukuku belirli alanlar üzerinde yoğunlaşmaktadır. İşletmelerin tanımı, türleri, kuruluşu, işleyişiyle alakalı kuralları kapsamaktadır. Ayrıca taraflar arasında yapılan sözleşmeleri, pazarın serbest ve adil işlemesini, işletmelerin tutması gereken defterleri düzenlemektedir.
Bununla birlikte uyuşmazlıkların çözümünde uygulanan usuller, tahkim süreçleri hatta mahkemeler alanları içerisindedir. Aynı zamanda tüketicilerin korunmasına yönelik kurallarla borçların teminat altına alınmasındaki düzenlemeleri değerlendirmektedir. Senet, çek, poliçe gibi kıymetli evrakların geçerliliği ile ilgili kuralları kapsamaktadır.
Ticaret Hukuku Temel İlkeleri
Ticaret hukuku temel ilkeleri işlemlerin güvenliği ayrıca düzenli şekilde yürütülmesini sağlamaya yönelik ilkelerdir. İşlemlerde adalet, tarafların haklarının korunması, ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilirliği açısından önem taşımaktadır. Aynı zamanda piyasa dinamikleri ile ilişkilerini düzenleyerek ekonomik büyüme ile gelişmeye katkı sağlamaktadır.
- Özgürlük ilkesi temelini oluşturmaktadır. Bireylerin ekonomik faaliyetlerini serbestçe yürütmelerini dolayısıyla haklarının korunmasını ifade etmektedir.
- Güven ilkesi taraflar arasındaki karşılıklı güvenin sağlanması, işlemlerin düzenli yürütülmesi açısından önemlidir.
- Dürüstlük ilkesinde hedef tarafların ilişkilerinde adil davranması anlamını taşımaktadır.
- Sözleşme serbestliği ilkesi kişilerin sözleşmelerini istedikleri gibi şekillendirme hatta içerik belirleme özgürlüğünü sınırlandırmaktadır.
İşletmeler kar amacı güden sürekli faaliyet yürüten organizasyondur. Sahipleri tarafından yönetilirken hukuki statüleri belirlenmektedir. Haksız rekabetin önlenmesine yönelik kuralları rekabet ilkesi içermektedir.
Faaliyetlerin toplumun genel çıkarlarına zarar vermemesi kamu düzeni ilkesiyle sağlanmaktadır. Tüketicilerin haklarını korumaya yönelik düzenlemeler hatta yanıltıcı reklamlara karşı güvenceye alınmaları tüketici koruma ilkesiyle sağlanmaktadır.
Hukuki güvenlik ilkesi, ekonomik ilişkilerin öngörülebilirle istikrarlı şekilde yürütülmesini desteklemektedir. Tarafların, hukuki durumlarıyla hakları hakkında kesin bilgiye sahip olmaları işlemlerin güvenliğini arttırmaktadır.
Ticaret Hukuku Ve Uluslararası Ticaret
Ticaret hukuku işlemleri düzenleyerek ilişkilerde tarafların haklarıyla yükümlülüklerini belirleyen daldır. Uluslararası ticaretse ülkeler arasındaki malla hizmetin alışverişini kapsamaktadır. İki kavram arasındaki ilişki küresel ekonomik etkileşimin artması ile birlikte önem kazanmaktadır.
Uluslararası işlemlerde tarafların arasındaki sözleşmelerin geçerliliğinin yanı sıra uygulanabilirliği hukuk tarafından düzenlenmektedir. Ayrıca sözleşmelerin hangi ülke yasalarına tabi olduğu veya uyuşmazlıkların nasıl çözüldüğü gibi konular belirlenmektedir.
Uyuşmazlıkların çözümünde uluslararası tahkim ile mahkemeler önemli yer tutmaktadır. Dolayısıyla nasıl çözüleceğine dair kurallarla yöntemler sunmaktadır. Gümrük işlemleriyle vergilendirme hukukla doğrudan ilişkilidir. Sonuçta ülkeler arası gümrük vergileri, ithalatı at hatta ihracat düzenlemeleri kapsam dahilindedir.
Ülkeler arası ticarette haksız rekabetin önlenerek Fikri mülkiyet haklarının korunması noktasında hukuki çerçeveyi düzenlemektedir. Ticaretin sağlıklı işleyebilmesi açısından belirlenen standartlarla düzenlemeleri oluşturmaktadır. Üstelik standartların uygulamasında önemli rol oynamaktadır.
Globalleşen dünyada uluslararası ticaretin artması hukukun önemini ortaya çıkartmaktadır. Şirketlerin yabancı pazarlara açılmasını kolaylaştırırken anlaşmazlıkların çözüm noktasında güvence sağlamaktadır. O yüzden giderek önem kazanan dallardandır.
Ticaret Hukukunda Tüketici Hakları
Tüketici hakları bireylerin ekonomik faaliyetlerinde karşılaştıkları olumsuzluklarla başa çıkmalarını sağlama amacıyla geliştirilen sosyal koruma mekanizmalarıdır. Herkes mal veya hizmet satın alırken belirli haklara sahiptir, hakların korunması modern ticaretin vazgeçilmez parçasıdır. Korunması çeşitli yasaların yanı sıra kurumlar aracılığıyla sağlanmaktadır.
Türkiye’de 6502 sayılı tüketicinin korunması hakkında kanun buna yönelik temel düzenlemeleri içermektedir. Ticaret hukuku çerçevesinde hakların korunarak piyasa düzeninin sağlanması hatta adil rekabetin oluşturulması mümkündür.
Uyuşmazlıklarda kişiler tüketici mahkemelerine başvurmaktadır. Mahkemelerde talepler mümkün olduğu kadar az masraflı zaman kaybı yaşatmadan değerlendirilmektedir. Hakların ihlal edilmesi durumunda şikayetlerin iletilebilmesi açısından çeşitli yollar kullanılmaktadır.
Türkiye’de tüketici hakem heyetleri şikayetlerin değerlendirilmesinde önemli mekanizmadır. Ayrıca bakanlığın internet sitesi üzerinden de iletilmektedir. 6502 sayılı kanun sözleşmeleri, satış sonrası hizmetleri, uzaktan satışları, kredilerle sorunların çözümüne ilişkin usulleri kapsamaktadır.
Haklar bazı temel ilkeler üzerine inşa edilmektedir örneğin eşitlik ilkesi bunların başında yer almaktadır. Tüketicinin satın aldığı mal ya da hizmet hakkında doğru bilgiye sahip olması hakkıdır. Gerek sağlık gerekse güvenlik açısından aldığı hizmetten zarar görmeme hakkı bulunmaktadır. Seçim özgürlüğü, şikayet, tazminat gibi haklar kanun kapsamında belirlenmektedir.
